„Cyfrowe Archiwum Wilanowa i Okolic” pod koniec czerwca br. gościło w Krakowie i jego okolicach.

      Wyjazd zaowocował serią reportaży powiązanych tematycznie

z rezydencją polskich władców na Wawelu i królewskim Wilanowem, za sprawą postaci Króla Jana III Sobieskiego i jego żony Marysieńki.

      Pod Krakowem odnaleźliśmy również ślady po innej zasłużonej osobistości związanej z Urzeczem, ale o tym innym razem.

Fot. 1. Katedra na Wawelu, data: 28 czerwca 2017 r., autor fot.: Grzegorz Kłos.

      Król Jan III Sobieski został koronowany na Wawelu na przełomie stycznia i lutego 1676 roku.

Uroczystości trwały kilka dni, a para królewska opuściła miasto dopiero po świętach Wielkanocnych.

Fot. 2. Katedra na Wawelu, data: 28 czerwca 2017 r., autor fot.: Grzegorz Kłos.

      Monarcha wyznaczył wtedy fundusz w wysokości 100 tys. złotych na renowację zamku, który mocno ucierpiał podczas potopu szwedzkiego.

W 1682 roku powołał też komisję mająca uporządkować Archiwum Koronne znajdujące się na Wawelu.

      W połowie lipca 1683 roku Turcy rozpoczęli oblężenie Wiednia. Polskie wojska w połowie lata zaczęły zbierać się w Krakowie.

      Dnia 18 lipca 1683 roku król Sobieski opuścił Wilanów.

24 lipca król wraz z rodziną i otoczeniem przybył do Częstochowy

na Jasną Górę.

Fot. 3. Wawel (po prawo: Katedra Wawelska), data: 28 czerwca 2017 r.,

autor fot.: Grzegorz Kłos.

      W dniu 26 lipca Sobieski wyruszył w kierunku Krakowa, dokąd dotarł 29 lipca.

      Tego dnia Jan III Sobieski przybył do katedry wawelskiej.

Tutaj uczestniczył we Mszy św. pontyfikalnej.

      Trzy dni później król z małżonką nawiedzał pieszo krakowskie kościoły: św. Piotra i Pawła, dominikanów, franciszkanów, kolegiaty uniwersyteckiej św. Anny. Pielgrzymka zakończyła się w kościele mariackim, gdzie przed obrazem Matki Bożej król wraz z małżonką odmówili litanię.

      Dnia 15 sierpnia 1683 r., w niedzielę, król udał się z rodziną

do kościoła na Piaskach, gdzie modlił się z żoną Marysieńką i synem.       Stąd, przez Zwierzyniec, wyruszył pod Wiedeń.

Fot. 4. "Jan III Sobieski przed wyprawą Wiedeńską", z obrazu Jana Matejki,

w zbiorach: „Muzeum Zamku Królewskiego na Wawelu - Państwowe Zbiory Sztuki”, źródło: Internet - strona:  http://wawel.krakow.pl (Pressroom)

      Po zwycięstwie wiedeńskim Król Jan III Sobieski triumfalnie wjechał do Krakowa, gdzie cały czas na Wawelu oczekiwała go żona.

      W katedrze odśpiewano Te Deum, a przy grobie św. Stanisława monarcha złożył wielką chorągiew Wezyra.

      Ostatni raz Jan III Sobieski „odwiedził” Wawel w 1734 roku, kiedy zwłoki jego i żony, królowej Marii Kazimiery, złożono

w podziemiach katedry.

      Od dnia śmierci króla Jana III Sobieskiego w Wilanowie (17 czerwca 1696 r.) do dnia jego pogrzebu w krypcie wawelskiej (15 stycznia 1734 r.), wraz ze szczątkami Marii Kazimiery i Augusta II Mocnego, upłynęło blisko czterdzieści lat.

      Przez ten czas ciało Sobieskiego spoczywało w kościele warszawskich Kapucynów przy ulicy Miodowej, dokąd przetransportowano je z Zamku 23 grudnia 1697 r.

Fot. 5. Zamek Królewski na Wawelu (dziedziniec arkadowy), data: 28 czerwca 2017 r.,

autor fot.: Grzegorz Kłos.

      Król nie był w Krakowie częstym gościem, niemniej miasto jest pełne jego pamiątek.

      Do najważniejszych zaliczyć należy płaskorzeźbę autorstwa Józefa Hakowskiego, wmurowaną w ścianę katedry oraz polichromię sklepienia kaplicy św. Trójcy wykonaną przez Włodzimierza Tetmajera w latach 1902–1904.

      W 250. i 300. rocznicę bitwy odbyły się w mieście wielkie wystawy upamiętniające króla.

      Ówcześnie żyjący również byli pełni uznania dla zasług zwycięzcy spod Wiednia. Papież Innocenty XI ustanowił 12 dzień września świętem Najświętszego Imienia Maryi, a Jan Heweliusz nazwał odkrytą przez siebie konstelację „Tarczą Sobieskiego”.

      W setną rocznicę wiktorii wiedeńskiej (1783) król Stanisław August Poniatowski zlecił sporządzić swemu poprzednikowi nowy sarkofag z czarnego marmuru.

Podziękowania dla Dyrekcji „Muzeum Zamku Królewskiego

na Wawelu - Państwowe Zbiory Sztuki” za pomoc w przygotowaniu reportażu, w tym zgodę na publikację materiałów zdjęciowych wykonanych przez „Cyfrowe Archiwum Wilanowa i Okolic”.

                                                                         Grzegorz Kłos

Materiały źródłowe:

1) Muzeum Pałacu Króla Jana III Sobieskiego w Wilanowie, Internet – strona: http://www.wilanow-palac.art.pl, artykuły: „Król Jan III Sobieski na Wawelu” – autor: Jadwiga Prus (źródło: „Mówią wieki”, nr 5, 1984) , „Pogrzeb Króla Jana III Sobieskiego” - autor: Hanna Widacka, „Deportacja ciała Króla Jana III Sobieskiego” - autor: Hanna Widacka.

2) „Odsiecz wiedeńska”, Internet – strona Towarzystwa Uniwersyteckiego „Fides et ratio”: www.fidesetratio.org.pl/files/plikipdf/odsiecz3.pdf.

3) Internet - strona „Muzeum Zamku Królewskiego na Wawelu - Państwowe Zbiory Sztuki”: http://wawel.krakow.pl (Pressroom).

 Patron honorowy